“तुमच्या बँक खात्यातून पैसे चोरीला गेले आहेत का? अलीकडे UPI स्कॅमचे प्रमाण वाढत आहे, आणि अनेक लोकांचे हजारो रुपये फसवे योजनांमध्ये बुडत आहेत. पण चिंता करू नका! या लेखात आम्ही तुम्हाला UPI स्कॅम कसे ओळखायचे आणि त्यापासून कसे सुरक्षित रहायचे याबद्दल सविस्तर माहिती देणार आहोत.”
UPI स्कॅम म्हणजे काय?
UPI (युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस) ही भारतातील सर्वात लोकप्रिय डिजिटल पेमेंट पद्धत आहे. पैसे ट्रान्सफर करणे, बिले भरणे, शॉपिंग करणे यासाठी UPI वापरल्या जाते. पण दुर्दैवाने, याचा फायदा घेऊन काही गुन्हेगार फिशिंग, फेक ऍप्स आणि इतर युक्त्या वापरून लोकांना फसवतात.
UPI स्कॅमचे सामान्य प्रकार
१. फिशिंग लिंक्स आणि फेक मेसेजेस
स्कॅमर्स तुम्हाला SMS, WhatsApp किंवा इमेलवर “तुमचे UPI अकाउंट ब्लॉक होणार आहे”, “क्लेम रिवॉर्ड मिळाले आहे” असे भ्रामक मेसेज पाठवतात. त्यात एक लिंक असते, ज्यावर क्लिक केल्यास तुम्हाला लॉगिन डिटेल्स, UPI पिन किंवा OTP मागितला जातो. हे डेटा चोरीला जाऊन तुमच्या खात्यातील पैसे उडवले जातात.
कसे टाळाल?
- कोणत्याही अशा मेसेजवर विश्वास ठेवू नका.
- बँकेच्या ऑफिशियल नंबर/ईमेलपेक्षा वेगळ्यापासून आलेली लिंक्स ओपन करू नका.
- UPI पिन किंवा OTP कोणालाही सांगू नका.
२. फेक UPI ऍप्स आणि वेबसाइट्स
काही स्कॅमर्स Google Play Store वर फेक UPI ऍप्स अपलोड करतात किंवा फेक वेबसाइट्स तयार करतात. यामध्ये तुम्हाला लॉगिन करायला सांगितले जाते आणि तुमचे डेटा चोरीला जातो.
कसे टाळाल?
- फक्त Google Pay, PhonePe, Paytm सारख्या ऑफिशियल ऍप्स वापरा.
- ऍप डाउनलोड करण्यापूर्वी रिव्ह्यू आणि रेटिंग्स तपासा.
३. QR कोड स्कॅम
काही वेळा स्कॅमर्स फेक QR कोड पाठवतात किंवा सार्वजनिक ठिकाणी चिकटवतात. जेव्हा तुम्ही तो स्कॅन करता, तेव्हा पैसे स्कॅमरच्या अकाउंटमध्ये ट्रान्सफर होतात.
कसे टाळाल?
- फक्त विश्वासू ठिकाणचे QR कोड स्कॅन करा.
- पेमेंट करण्यापूर्वी रिसीव्हरचे नाव आणि UPI ID डबल-चेक करा.
४. कस्टमर केअर स्कॅम
काही स्कॅमर्स तुम्हाला कॉल करून “बँक अधिकारी” किंवा “UPI सपोर्ट टीम” म्हणून ओळख घेतात आणि तुमचा अकाउंट डिटेल्स किंवा OTP मागतात.
कसे टाळाल?
- बँक किंवा UPI सर्व्हिस प्रोवायडर्स कधीही OTP किंवा पिन मागणार नाहीत.
- अशा कॉल्सवर विश्वास ठेवू नका आणि ताबडतोब ब्लॉक करा.
UPI स्कॅमपासून सुरक्षित रहाण्यासाठी १० टिप्स
- UPI पिन गोपनीय ठेवा – कोणालाही सांगू नका.
- OTP शेअर करू नका – कोणीही मागितले तरी नकार द्या.
- फक्त विश्वासू ऍप्स वापरा – Google Pay, PhonePe, Paytm सारख्या ऑफिशियल ऍप्स.
- अनोळखी लिंक्स क्लिक करू नका – फिशिंग लिंक्सवर क्लिक करणे टाळा.
- QR कोड स्कॅन करण्यापूर्वी तपासा – फक्त विश्वासू मंचावरच.
- रिसीव्हरचे नाव डबल-चेक करा – पैसे पाठवण्यापूर्वी UPI ID बरोबर आहे का ते पहा.
- बायोमेट्रिक/पॅटर्न लॉक वापरा – तुमच्या UPI ऍपवर अतिरिक्त सुरक्षा ठेवा.
- नियमितपणे बँक स्टेटमेंट तपासा – कोणत्याही संशयास्पद ट्रान्झॅक्शनसाठी.
- अपडेटेड ऍप्स वापरा – जुनी ऍप्स स्कॅमर्ससाठी सोप्पा बनू शकतात.
- स्कॅम बद्दल जागरूक रहा – नवीनतम स्कॅम पद्धतींबद्दल माहिती घ्या.
निष्कर्ष
UPI ही एक सोयीस्कर आणि वेगवान पेमेंट पद्धत आहे, पण तिच्या गैरवापरामुळे अनेक लोकांचे पैसे गमावण्याची शक्यता असते. वरील टिप्स फॉलो करून तुम्ही UPI स्कॅमपासून स्वतःचे बचावू शकता. सुरक्षित रहा, सावध रहा आणि कोणत्याही संशयास्पद क्रियेकडे दुर्लक्ष करू नका.
तुम्हाला कधी UPI स्कॅमचा सामना करावा लागला आहे का? कमेंटमध्ये तुमचा अनुभव सांगा आणि इतरांना जागरूक करण्यात मदत करा!
जागरूकता हाच बचाव आहे! 🚨💡
मी श्रिकांत भोसले, www.twistpool.com चा संस्थापक आणि प्रमुख लेखक आहे. “News That Matters, Reviews You Trust” या ध्येयाने प्रेरित होऊन मी ताज्या बातम्या, टेक रिव्ह्यूज आणि मराठीतील उपयुक्त माहिती वाचकांपर्यंत पोहोचवण्याचे काम करतो.
टेक्नॉलॉजी, डिजिटल ट्रेंड्स आणि विश्वासार्ह माहिती हे माझे जिव्हाळ्याचे विषय आहेत. वाचकांनी निर्णय घेण्याआधी त्यांना खरी, स्पष्ट आणि मराठीतून माहिती मिळावी यासाठी twistpool.com हा प्लॅटफॉर्म तयार केला आहे.
नवीन तंत्रज्ञान, डिजिटल इंडिया आणि सामान्य माणसासाठी उपयुक्त माहिती ही माझ्या लेखनाची केंद्रबिंदू आहेत.